چرا «تشویق رضاشاه» در استادیوم اهمیت دارد؟
- اعتراضات در استادیومهای ایران علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی در چند سال سال گذشته بی‌سابقه نیست اما پس از اعتراضات گسترده دی‌ماه 1396 شعارها و مطالبات مردم صراحت بیشتری پیدا کرد و با رد کلیت نظام و شعار «اصلاح‌طلب اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» به اوج خود رسید.
- سر دادن شعار در استادیوم در حمایت از رضاشاه از نظر اجتماعی نیز قابل بررسی است. عموم شهروندانی که به استادیوم میآیند جوانانی از طبقه متوسط رو به پایین هستند که با مشکلات مالی، فقر، بیکاری و آسیبهای اجتماعی مختلف دست و پنجه نرم میکنند.
- دختران و زنانی که با گریم موفق شدند ماموران را فریب دهند و وارد استادیوم شوند تعدادشان به شدت افزایش پیدا کرده. خیلی از پسران با همین روش خواهران و دوستان خود را به استادیوم میآورند اما تعداد آنها در این بازی فراتر از همیشه بود.
کیهان لندن
(+ویدئو) هفتم اردیبهشت ۱۳۹۷ تیم فوتبال پرسپولیس تهران که با نتایج درخشان از هفتهها قبل قهرمانی خود را در لیگ برتر فوتبال ایران تضمین کرده بود در یک بازی تشریفاتی در تهران میزبان تیم سپیدرود رشت بود.
حدود ۷۵ تا ۸۰ هزار هواداران پرسپولیس به استادیوم آمدند تا هم دیدار در مقابل تیم محبوب رشت را که سرمربی آن علی کریمی است ببینند و هم جشن قهرمانی این تیم را از نزدیک تماشا کنند.
پرسپولیس در این بازی با سه گل پیروز شد و یازدهمین قهرمانی خود در لیگ فوتبال ایران را تکرار کرد اما روی سکوهای تماشاگران در استادیوم اتفاقی فراتر از ورزش افتاد. در اواسط بازی هزاران نفر یکصدا شعار می‌دادند: «رضاشاه روحت شاد» آن هم پنج روز پس از کشف پیکر مومیایی منتسب به رضاشاه در محوطه شاه‌عبدالعظیم و همزمان با انتشار خبرهایی مبنی بر اینکه مسئولان رژیم از ترس اینکه مبادا آزمایشهای ژنتیک نشان دهد که او همان رضاشاه باشد اعلام کردند پیکر او در موزههای جمهوری اسلامی جایی ندارد و حتی شایعه شد که آن را با دستپاچگی دوباره به خاک سپرده‌اند.
اعتراضات در استادیومهای ایران علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی در چند سال سال گذشته بی‌سابقه نیست اما پس از اعتراضات گسترده دی‌ماه ۱۳۹۶ شعارها و مطالبات مردم صراحت بیشتری پیدا کرد و با رد کلیت نظام و شعار «اصلاح‌طلب اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» به اوج خود رسید.
بیشتر شعارهای اعتراضی که تا کنون در استادیومهای مختلف ایران سرداده شده علیه جمهوری اسلامی بوده ولی این بار شعار در حمایت از رضاشاه ویژگی اعتراضات هواداران تیم پرسپولیس شد که جمهوری اسلامی بر خلاف تیم «تاج» که به «استقلال» تبدیل شد نتوانست نام آن را تغییر دهد.
آنهایی که اهل استادیوم رفتن هستند به ویژه هواداران دو تیم پرسپولیس و استقلال از نزدیک تجربه دارند که عمده شعارهای استادیومی خط و خطوطی است که لیدرهای تیم‌ها به تماشاگران می‌دهند و بیشتر این لیدرها هم به مدیران یا اعضای هیات مدیره تیم‌ها وابسته هستند.
این لیدرها یک پای آنها در استادیوم است و پای دیگرشان در هیئت‌های مذهبی و اهل رفاقت با مداحان حکومتی. تاثیر رفاقت لیدرها با مداحان را می‌شود از ریتم و آهنگ سرودهای ورزشگاهی که برگرفته از ریتم‌های مداحیهاست دریافت.
شاخصترین لیدر پرسپولیس عباس اسماعیلبیگی ملقب به «عباس گدا» است که مدیر کانون هواداران این تیم و عضو بسیج است و سابقه اعزام به سوریه تحت عنوان «مدافع حرم» را هم دارد و کارنامهاش آنقدر سیاه است که در بهمن ۱۳۹۶ در فرودگاه دوحه دیپورت شد.
این لیدرها هر کدام اهل محلهای هستند و اطراف خود ده پانزده‌تا نوچه دارند و ردیفهای بالایی چند سکوی استادیوم (نه همه آنها( در اشغال آنهاست. اینها عموما با لیدرهای مستقل تیم‌ها هم در رقابت هستند و هم در کشمکش. مثلا گاهی سر تشویق یا تحریم یک بازیکن یا مربی روی سکوها اختلاف پیش میآید. بطور سنتی عده زیادی از هوادار دو تیم استقلال و پرسپولیس سکوی خاصی را برای تماشای بازیها انتخاب میکنند و از این رو با شخصیت و خصوصیات لیدرهای آن جایگاه و جایگاههای اطراف آشنا میشوند.
علاوه بر این از سال ۱۳۸۸ در جریان اعتراضات جنبش سبز که شعار «یا حسین میرحسین» و «فوتبال سیاسی نمیخوایم» به استادیوم‌ها کشیده شد، حضور نیروی انتظامی و لباسشخصیها در استادیوم بیشتر شد اما با بالاگرفتن دعوا میان تهران و ریاض که بسیجیها در بازیهای آسیایی در برابر نمایندگان عربستان، امارات و قطر به استادیوم آمدند و پرچم حزبالله و بحرین را به دست گرفتند و علیه حکومت سعودی شعار دادند و مردم عادی درگیر نیز شدند فضای استادیوم‌ها به شدت امنیتی شد و همچنان امنیتی باقی ماند.
گرچه شاید برای کسی که چندان علاقهای به استادیوم و حواشی آن ندارد دانستن این مسائل کماهمیت باشد یا اصلا اهمیتی نداشته باشد اما شرح آن از این جهت ضروری است که دانست در استادیوم آزادی (آریامهر) در غرب تهران و استادیوم تختی (فرح) در شرق تهران سه گروه «لیدرهای حکومتی و نوچهها»، «نیروی انتظامی» و «لباسشخصیها» بر رفتار تماشاگران و هواداران تیم‌های مختلف روی سکوها نظارت ویژه دارند و از این روست که نباید از کنار سر دادنِ شعارهای اعتراضی و یا همین شعار «رضاشاه روحت شاد» در استادیوم که فضای آن به شدت امنیتی است گذشت.
سر دادن شعار در استادیوم در حمایت از رضاشاه از نظر اجتماعی نیز قابل بررسی است. عموم شهروندانی که به استادیوم میآیند جوانانی از طبقه متوسط رو به پایین هستند که با مشکلات مالی، فقر، بیکاری و آسیبهای اجتماعی مختلف دست و پنجه نرم میکنند. این گروه گذشته ایران پیش از انقلاب را ندیده و فقط شنیده و یا از طریق رسانهها بخشهایی از آن را در فیلم و ویدیو به تماشا نشسته است.
۲۰ مهر ۱۳۹۴ علی خامنهای در یک سخنرانی به شدت به رضاشاه تاخت:
جوانانی که در حمایت از رضاشاه در استادیوم شعار داده‌اند چه اهل مدرسه و دانشگاه باشند و چه ترک‌تحصیلی، بارها و بارها روایت حکومت جمهوری اسلامی در مورد پهلویها و شخصیت رضاشاه را شنیده‌اند. به این ترتیب وقتی با این همه بمباران تبلیغاتی باز هم به سود و ستایش رضاشاه شعار می‌دهند، یعنی در مقابل آنچه رهبری رژیم و دستگاه عظیم تبلیغاتی نظام سعی کرده‌اند چهل سال به گوش مردم فرو کنند نه تنها اثری نداشته بلکه نتیجه‌ی برعکس داشته است!
جمهوری اسلامی از یک سو در عرصه ورزش با دخالتهای بارز سیاسی به ورزشکاران از جمله مسعود شجاعی و احسان حاج‌صفی که در یونان در برابر تیم اسراییل به میدان رفتند و یا به ورزشکاران تیم کشتی برای رقابت نکردن با حریفان اسراییلی آسیب میزنند و از سوی دیگر از همین عرصه برای تبلیغ آرمان‌ها و ایدئولوژی خود سوء استفاده می‌کند. مثلا فوتبالیستها مجبور میشوند به مناسبت یک روز انقلابی در تقویم با چفیه وارد زمین مسابقه شوند و عکس و بنرهایی در حمایت از «مدافعان حرم» و بسیج در دست بگیرند بدون آنکه امکان مخالفت با این حرکات زشت و سیاسی و تبلیغاتی در زمین ورزش را داشته باشند.
سوء استفاده از احساسات جانبازان هوادار تیم‌های مختلف
سالهاست که وقتی تیم استقلال و پرسپولیس وقتی در تهران یا شهرهای دیگر به میدان می‌روند در گوشهای نزدیک به زمین مسابقه برای بعضی جانبازان جنگ ایران و عراق تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود که بتوانند روی ویلچر از نزدیک بازی را تماشا کنند.
جانبازان در جمهوری اسلامی از اقشاری هستند که مورد بیتوجهی زیادی قرار گرفته‌اند و به همین دلیل عموم آنها که به محفلی و خانواده‌ای از مافیای حکومت وابسته نبوده‌اند، به شدت از نظام شاکی‌اند. با این همه همین جانبازان نیز که در استادیوم‌ها فقط برای تماشای بازی از نزدیک زمین تسهیلاتی در اختیارشان گذاشته می‌شود مورد سوء استفاده رژیم قرار می‌گیرند. از برخی از آنان نیز که ظاهرا حامی علی خامنهای هستند و به واسطه سالها حضور در جنگ و جانبازی و ایثارگری مورد احترام تماشاگرانند برای تبلیغات سیاسی استفاده میکنند.
اگر برای خوانندگان این گزارش این پرسش مطرح شود که چرا مثالها و تصاویر مربوط به دستدرازیهای حکومت بیشتر از تیم پرسپولیس انتخاب شده باید اشاره شود که حکومت برای دست گذاشتن روی هواداران پرسپولیس دلایل مختلف دارد.
فروردین ۱۳۹۶ کارلوس کیروش سرمربی تیم ملی فوتبال در بخشی از مصاحبه‌اش با مجله معروف «فور فور تو» در تعریف هواداران قرمز و آبی اصطلاحی جامعه‌شناسانه به کار برد و گفت «پرسپولیس نماینده طبقه کارگر تهران و استقلال نماینده قشر متوسط است.»
پرسپولیس در بین کارگران و اقشار پایین جامعه میلیون‌ها هوادار دارد و تعداد آنها از طرفداران رقیب که نماینده طبقه متوسط و کارمندی هستند بیشتر است. در ایران کارگران و قشرهای تنگدست بیش از همه آسیب دیده و زیر پای ظلم حکومت له شده است.
بنا بر این وقتی هواداران پرسپولیس رضاشاه را تشویق میکنند، شعاری است که از سوی خیل کارگران و بیکاران و تنگدستان، یا همان «مستضعفان» مورد ادعای جمهوری اسلامی، فریاد زده می‌شود. بین شعار اخیر «رضا شاه روحت شاد» در استادیوم و همین شعار در اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶ که تا امروز ادامه داشته ارتباط مستقیم وجود دارد و خاستگاه آن قشرهای متوسط رو به پایین و تنگدست هستند.
از سوی دیگر اگر این شعار در استادیوم توسط طرفداران تیم استقلال سر داده میشد حکومت و بخشی از اصلاح‌طلبان استمرارطلب برای «ماله‌کشی» چه بسا مدعی میشدند که چون آنها همان «تاجی»های قدیم هستند حتما از درد مردم و «مستضعفان» خبر ندارند و حمایتشان از رضاشاه و پهلوی سنتی است! در حالی که خود این استمرارطلبان نه‌تنها از طبقه متوسط و «خرده بورژوا» بلکه از تازه به دوران رسیده‌های «بالا»ی جامعه به شمار می‌روند.
دکتر حمیدرضا صدر نویسنده و جامعه‌شناس در کتاب «روزی روزگاری فوتبال» سابقه طرفداران دو تیم را شرح داده و به طور مشخص با استنادات تاریخی توصیف کرده که چه پیوندی میان هواداران و مدیران تیم تاج (استقلال فعلی) با خاندان پهلوی برقرار بوده و در نقطهی مقابل آن تیم پرسپولیس و هواداران و مدیرانش قرار داشتند.
شکسته شدن رکورد حضور مخفی زنان در استادیوم
از تصاویر و ویدیوهایی که از حواشی بازی پرسپولیس و سپیدرود منتشر شده پیداست دختران و زنانی که با گریم موفق شدند ماموران را فریب دهند و وارد استادیوم شوند تعدادشان به شدت افزایش پیدا کرده. گریمهای حرفهای که حتی در بازرسی بدنی هم لو نرفتند! خیلی از پسران با همین روش خواهران و دوستان خود را به استادیوم میآورند اما تعداد آنها در این بازی فراتر از همیشه بود.
از نخستین سال‌های روی کار آمدن جمهوری اسلامی ورود زنان به استادیوم‌ها در مسیر سیاست‌های جداسازی و تبعیض جنسیتی با محدودیت روبرو گشت و سپس ممنوع شد.
مسبب اصلی این ممنوعیت حکومت و نظام است آن هم به پشتوانه‌ی شرع و فتوای مراجع تقلید و… اما اصلاح‌طلبان استمرارطلب از تلاش زنان برای ورود به استادیوم نیز یک کاسبی به ویژه در دوران انتخابات راه انداخته‌اند.
گفتنی است که در جریان انتخاب شهردار تهران گروهی از اصلاح‌طلبان سنگ محسن صفایی فراهانی را به سینه می‌زدند. در شبکههای مجازی آن گروه از کاربران که شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» را باور دارند آرشیوی از ادعای صفایی فراهانی از تلاش برای ورود زنان به استادیوم‌ها به اشتراک گذاشتند که مربوط به ۲۱ سال پیش است؛ زمانی که او رییس فدراسیون فوتبال بود!
به این ترتیب، از شعار حمایت از رضاشاه در بازی پرسپولیس و سپیدرود تا بی‌اعتمادی به وعده و وعیدهای مقامات و مسئولان، همگی نشان می‌دهند که جمهوری اسلامی با وجود سلطه و شرایط امنیتی شدید، استادیوم‌ها را نیز به مخالفان خود باخته است.
نظرات
ارسال یک نظر